21 de feb. de 2025

Cambio e acción

A vida é un tren en marcha e, en cada estación, agóchase un intre irrepetible. Algúns pasaxeiros soben á primeira oportunidade, con présa, sen reparar nos letreiros de advertencia; outros permanecen na plataforma, paralizados polo medo a escoller un destino. Hai quen se aferra ás maletas, cargadas de dúbidas, e quen, co billete na man, segue preguntándose se aquel é o tren axeitado ou se virá outro que leve a un lugar menos esixente, menos incerto. A estación énchese de pasos indecisos, de olladas que se perden nas vías, agardando un sinal que nunca chega.

Pero o convoi e as agullas do reloxo non esperan. Unha vez en marcha, non hai regreso nin posibilidade de repetir a viaxe. A ruta non pode mudar unha vez que unha estación quedou atrás. Só queda mirar pola fiestra e decidir se nos conformamos con ser testemuñas ou se nos atrevemos a baixar nalgunha parada inesperada. Hai quen escolle sempre os vagóns de primeira clase, crendo que a comodidade garante a mellor experiencia, sen decatarse de que o verdadeiro valor da viaxe reside na diversidade dos compañeiros de ruta. Hai quen suxeita o billete con medo a perder a vez e esquece mirar pola ventá; quen observa a paisaxe con nostalxia, sabendo que cada imaxe se esvae antes de poder desfrutala; quen se apea esgotado antes de tempo e quen cambia de asento unha e outra vez, convencido de que a felicidade sempre está noutro lugar. Algúns dedican a viaxe a descifrar o percorrido que deixaron atrás, mentres outros non apartan os ollos do panel de destino, sen decatarse de que así perden os praceres do presente.

O maior erro está en ficar inmóbil, deixando escapar calquera oportunidade. O mapa da vida non é unha cartografía exacta e predefinida, senón unha tea de decisións tecidas ao renxer do instante, que nos conducen a horizontes imprevistos: algúns pródigos en riqueza, outros marcados pola aridez. Non se trata de apurar a chegada nin de atopar o destino ideal, senón de entregarse á aventura, de aprender a descender nas encrucilladas axeitadas e, sobre todo, de comprender que, nesta viaxe, a única maneira de avanzar é deixarse levar polo movemento con coraxe e determinación.

9 de xul. de 2024

Que c*** fai un enxeñeiro?

Cando escoitamos dicir "onte coñecín a un tipo simpático; é fotógrafo", non respondemos "Ah, e que traballo fai?" (a menos que queiramos parecer parvos). Un fotógrafo fai fotos. Do mesmo xeito que un mestre ensina e una bailarina danza. Un médico pode ter varias especializacións, pero sempre se adicará, dun ou doutro xeito, a coidar ás persoas. E un enxeñeiro? Que c*** fai un enxeñeiro? Tantos, tan diferentes e tan especializados son os seus posibles traballos que responder á pregunta "a que te dedicas?" con "enxeñeiro" é como describir a Rosalía de Castro dicindo que "era un ser humano".

 - A que te dedicas? 
- Son enxeñeiro, fago estruturas. 
- Xa entendo, estruturas. Entón, pontes, encoros, túneles... 
- Non exactamente. 
- Aeroportos? Edificios? 
- Edificios industriais, cando vai ben. 
- Pero iso existe? 

Ás veces dá a impresión, falando con persoas que non traballan no mesmo, que a súa idea da figura do enxeñeiro civil está un pouco desviada respecto á realidade cotiá de hoxe. No imaxinario común, os enxeñeiros de estructuras facemos, sobre todo, cálculos, moitos cálculos feitos nunha escura oficina nunha grande torre gris, así durante 40 horas todas as semanas. Os enxeñeiros de estruturas calculan, pero tamén crean debuxos e especificacións, asisten a reunións co cliente ou a propiedade (non poucas veces en varias linguas), falan cos fornecedores e negocian as mellores ofertas técnicas, resolven as dúbidas durante a construcción, revisan o traballo doutros enxeñeiros ou deseñadores, escriben informes e avaliacións, ou forman a xente nova que entra na profesión.

18 de abr. de 2024

O poder do silêncio e da escuta

Ao longo de 20 dos meus 44 anos dediquei-me à engenharia, enfrentando desafios, analisando-os e apresentando soluções. Em cada situação, o meu objetivo era desenvolver um projeto que respondesse às necessidades identificadas, uma abordagem que também aplicava nas minhas relações pessoais: fornecendo soluções e conselhos diretos. No entanto, ao explorar o mundo do coaching, deparei-me com uma mudança de paradigma. Os meus mentores sublinharam que um verdadeiro coach não deve oferecer soluções diretas nem julgar os seus clientes. Esta ideia era completamente oposta a tudo o que eu sabia, mas um vestígio de confiança nos meus novos professores permitiu-me perseverar felizmente. A prática do coaching revelou-se um desafio. Apesar de anos de hábitos, aprendi que as respostas mais valiosas são aquelas que o cliente descobre por si próprio. 

Numa sessão marcante, ao sugerir subtilmente uma solução para um engenheiro júnior, fui surpreendido pela sua rejeição, o que foi um golpe duro para o meu ego, mas uma lição valiosa. Isso ensinou-me a importância de deixar o ego de lado. Nas seguintes ocasiões contive o impulso de oferecer soluções, recordando a reação desdenhosa do colega anterior. Atualmente, compreendo que respeitar o coachee significa acreditar que ela ou ele possui muitas respostas. Essa crença é também a base de muitas das minhas ações como professor na universidade, onde enfatizo que a verdadeira tarefa do orientador de dissertação ou tese, na maioria das  ocasiões, é deixar os estudantes encontrarem as suas soluções mais do que impor as minhas soluções.

Albert Einstein uma vez afirmou que o sucesso na vida pode ser descrito como "X + Y + Z", onde X é trabalho, Y é prazer e Z é manter a boca fechada, o que vai além de simplesmente "morder a língua". Estar em silêncio significa não dizer nada quando não é necessário, especialmente no que toca a oferecer soluções e conselhos não solicitados. Assim, questiono: como coach, e mesmo como pessoa, mantém o silêncio quando escuta? 

8 de dec. de 2023

Biografía dos soños perdidos

 Houbo un tempo, un tempo afastado, no que tiñas toda a vida por diante. Estabas no inicio daquel camiño abraiante polo que se despregaba unha interminable alfombra de veludo vermello que te invitaba a avanzar ate mañá. Daquela, crías firmemente que podías comer o mundo, papalo a trabadas. Os brazos da túa nai eran portos seguros onde arribar para abeirar das tempestades, para zugar esa sensación de seguridade e benestar que che fornecían. Daquela, as apertas maternais e os confíns da casa familiar eran todo o teu horizonte, mentres os soños de grandeza nacían no teu maxín. Visualizabas todo o que ías conseguir.

Comezas o teu paseo pola alfombra de veludo vermello con afouteza, ollando exultante ao teu redor e todo te anima a continuar; o sol, benévolo, brilla para ti; as follas da vexetación que ao seu paso forman un exuberante túnel reverberan con todos os matices de verde. Segues a avanzar e o túnel comeza a curvarse. O ton vermello da alfombra de veludo vira cada vez máis esvaecido; a vexetación está amarelenta e cada vez máis raquítica e escasa; o sol agóchase de forma intermitente e o seu brillo mingua. E, nun momento que non podes fixar, o camiño converteuse nunha sinuosa pasaxe, escura coma os corredores do averno. 

Pero continúas adiante. Acostúmaste ao complexo labirinto, a marchar na escuridade sen saber onde vas. Os teus soños de grandeza van esvaecendo lentamente detrás dunha cortina bretemosa. O labirinto agocha trampas e nada é de balde. Aos intres, dá esa sensación de falso optimismo, de esperanzas ficticias e de euforia patética. O labirinto gratifica con substitutos adulterados dos soños que che promete conceder a cambio da prostitución da túa alma. E ti, que aínda cres que poida haber un mañá mellor, prostitúeste por calquera cousa que se asemelle á lembranza do soño imposible. Onde fica agora no estraño labirinto lúgubre a meta que unha vez percibiches con claridade meridiana? 

O labirinto péchase en ti, mergullándote na máis profunda escuridade. O teu paso xa non é valente nin desafiante, os teus ollos xa non brillan e a túa mente está alienada. Andas por pura inercia, un cadáver andante listo para derrubarse en calquera momento. A escuridade total envólvete como un pesadelo do que sabes que xamais espertarás. Non hai máis percorrido na alfombra de veludo desgastado, non hai máis frondosas follas caídas nas beiras do carreiro, non hai máis sol para brillar sobre ti. O labirinto é traizoeiro e xa hai tempo que non podías recoñecer aqueles soños afastados. Desapareceron. Desapareciches no eixe da escuridade. Os teus soños perdéronse e perdéronte.

29 de nov. de 2023

Construção Sustentável: a perspetiva dos construtores

 O livro "Construção Sustentável: a perspetiva dos construtores" já está à venda! 

Em parceria com o Dr. Marco Pais Neves dos Santos, exploramos a visão dos construtores portugueses recém-habilitados em relação à questão da sustentabilidade. Não se trata apenas de um estudo; é um convite para reconsiderar a construção sustentável de maneira mais abrangente, como uma força positiva para o ambiente, a sociedade e o território. Apesar das vantagens em adotar uma cultura de habitação sustentável, até à data desta investigação essa ainda não era a escolha consciente da maioria dos construtores. Aqueles que tinham alguma consciência da importância da sustentabilidade centravam-se, sobretudo, em consumir energia de forma mais eficiente ou em reduzir o impacto ambiental, em vez de abraçar uma perspetiva mais extensa.

O livro na Amazon custa menos de 5 euros e os lucros vão para doações às escolas.